Alergia czyli allos – zmienione i ergos – działanie
Choroby związane z nadwrażliwością alergiczną stanowią współcześnie dotkliwą plagę naszej cywilizacji, a wielu określa je mianem epidemii XXI wieku. Alergie charakteryzuje nieprawidłowa reakcja ustroju na czynniki środowiskowe tolerowane przez ogół populacji.
U człowieka alergia może występować pod postacią różnych patologicznych reakcji, lub prowadzić do chorób dotyczących najczęściej tkanek bądź narządów pozostających w bezpośrednim kontakcie z czynnikami środowiska zewnętrznego, tj.: skóra (alergie skórne), górne i dolne drogi oddechowe (alergiczny nieżyt nosa, astma), przewód pokarmowy (alergie pokarmowe).
Te nieprawidłowe reakcje wyzwalają tzw. alergeny, czyli czynniki środowiska naturalnego, skażonego, które organizm rozpoznaje jako obce; np.: pyłki traw, drzew, jad osy czy roztocza kurzu domowego.
Reakcja alergiczna jest wynikiem jakościowo zmienionej reakcji immunologicznej organizmu na dany alergen w postaci produkcji swoistych przeciwciał (immunoglobulin klasy IgE), które następnie w połączeniu z tym antygenem uwalniają takie mediatory jak: histamina, leukotrieny… i prowadzą do powstania immunologicznego procesu zapalnego; upraszczając alergii towarzyszy stan zapalny danego narządu lub tkanki.
W leczeniu alergii wykorzystywane są leki:
– hamujące na określonym etapie zmienioną odpowiedź immunologiczną np.: leki przeciwhistaminowe, przeciwleukotrienowe.
– hamujące proces zapalny towarzyszący reakcji alergicznej np.: leki zawierające w składzie glikokortykosteroidy, pimecrolimus
– immunoterapia alergenowi; odczulanie; wykorzystana jest tu wiedza o podstawowych właściwościach układu immunologicznego, czyli jego pamięć immunologiczna i swoistość.
Do domniemanych „czynników ryzyka” alergii zaliczamy:
– zanieczyszczenie powietrza; paradoksalnie większy procent alergików występuje w miastach a nie na terenach wiejskich;
– zwiększone stosowanie środków chemicznych; zbyt higieniczny tryb życia, który niszczy naturalne bariery obronne organizmu i zmienia ich działanie;
– ekspozycja na dym papierosowy;
– zmiany w sposobie odżywiania; duże ilości środków chemicznych, między innymi konserwantów w żywności.
Alergia jest procesem złożonym, który nieleczony może indukować inne rodzaje alergii lub inne procesy chorobowe w organizmie. Dlatego też w przypadku często powtarzających się lub długo utrzymujących się takich objawów jak: kaszel, katar, nietolerancja niektórych pokarmów z towarzyszącą biegunką i bólami brzucha, należy zgłosić się do lekarza.
Objawy najczęściej występujących alergii; alergiczny nieżyt nosa, astma o podłożu alergicznym, alergie skórne i pokarmowe zostaną omówione w następnych artykułach.