Komary, meszki, osy i kleszcze atakują

Od wiosny do jesieni trwa okres narażenia na ukąszenia owadów i groźnego przedstawiciela pajęczaków – kleszcza. Siedliskiem sprzyjającym ich rozmnażaniu się są tereny zalesione, okolice zbiorników wodnych oraz łąki; niestety właśnie te miejsca wybieramy najchętniej na letni wypoczynek. Jak się zabezpieczyć przed ukąszeniami przez tych nieodłącznych wakacyjnych towarzyszy?

We wszystkich przypadkach najlepszą metodą jest zapobieganie. W tym celu należy:
– zabezpieczyć miejsca noclegu (dom, namiot) zakładając siatki w oknach, moskitiery lub rozpylając w powietrzu substancje zapachowe odstraszające owady;

– osłonić ubraniem części ciała najbardziej narażone na ukąszenia; ma to szczególne znaczenie w przypadku zabezpieczenia przed kleszczami;

– na odsłonięte części ciała stosować przeznaczone w tym celu aerozole, żele lub maści zwracając szczególną uwagę na kategorie dostępności w zależności od wieku – dla dzieci wybierać preparaty tylko i wyłącznie dla nich przeznaczone!

Jeżeli pomimo środków zabezpieczających dochodzi do ukąszenia, a tak się niestety kończy w większości przypadków, nasz organizm zaczyna reagować na to ciało obce z różnym natężeniem. Jad owadów jest mieszaniną enzymów i innych substancji peptydowych – gdy dostanie się do organizmu powoduje miejscową reakcję zapalną (zaczerwienienie, obrzęk, ból). Jednak u coraz większej liczby osób, w wyniku ponownego kontaktu z jadem owada tzw. alergenem, może rozwinąć się nadwrażliwość organizmu na ten alergen, czyli alergia. W wyniku reakcji ANTYGEN – PRZECIWCIAŁO dochodzi do uwolnienia z komórek tucznych organizmu takich mediatorów jak np. histamina czy leukotrieny.

Następstwem ich wydzielania jest reakcja alergiczna będąca skutkiem ostrego stanu zapalnego. Można wyróżnić kilka stopni natężenia reakcji alergicznej w zależności od możliwości tolerancji naszego organizmu na ukąszenie owada; najgroźniejszą postacią reakcji alergicznej jest wstrząs anafilaktyczny stanowiący stan bezpośredniego zagrożenia życia. Dlatego też nie wolno bagatelizować tak groźnych objawów jak trudności w oddychaniu w wyniku obrzęku po ugryzieniu przez owada – należy natychmiast zgłosić się na pogotowie!

Jak należy postępować w przypadkach pogryzienia przez komary, kleszcze, meszki lub osy?

W przypadku pogryzienia przez te owady należy:
– przede wszystkim nie drapać, grozi to zakażeniem bakteryjnym, na pogryzione miejsca nakładamy miejscowo działające preparaty zawierające substancje przeciwświądowe i przeciwzapalne np.: hydrocortison, dimetindeni maleas czy ketoprofen. Na obrzękniętą ale nieuszkodzoną skórę możemy stosować okłady z roztworu alumini acetas tartras. Jeżeli to postępowanie nie przynosi efektu lub efekt jest zbyt powolny możemy zastosować preparaty przeciwhistaminowe doustne dostępne bez recepty zawierające cetirizini dihydrochloridum lub loratadinum; należy pamiętać, że preparaty te mogą powodować senność;

– przy ukąszeniu przez osę lub szerszenia należy usunąć jad (stosując np. odpowiednie dostępne przyrządy), zastosować okład z lodu, dalej postępować jak wyżej. Jeżeli objawy nie ustępują należy zgłosić się do lekarza;

– w przypadku ugryzienia przez kleszcza (jest to o tyle trudne, że ugryzienia tego nie czujemy, dlatego należy dokładnie obejrzeć całe ciało, szczególnie zgięcia stawów i okolice łonowe po wizycie w lesie lub na łące). NIE NALEŻY wykręcać kleszcza, smarować go tłuszczem lub dezynfekować, ponieważ może to powodować zwracanie jego treści pokarmowych do naszego organizmu i podnieść ryzyko infekcji drobnoustrojami przenoszącymi choroby zakaźne jak bolerioza czy wirus kleszczowego zapalenia mózgu. Kleszcza NALEŻY usunąć delikatnie pincetą skręcając lekko w lewo, a następnie zdezynfekować miejsce ukąszenia. W przypadku pojawienia się rumienia, obrzęku lub objawów podobnych do grypy (bóle głowy i wysoka temperatura) należy skontaktować się z lekarzem.

Życzę wszystkim jak najmniej spotkań „bliskiego stopnia” z owadami i kleszczami.