Gorączka i jej objawy
Gorączka to sygnał choroby. Podwyższona temperatura ciała jest reakcją na działanie szkodliwych czynników. Bardzo ważna jest ocena jej wysokości i tempa jej wzrostu. Im wyższa, tym gwałtowniejszy rozwój choroby. Symptomami zwiastującymi mogą być: zmęczenie bez powodu, bóle głowy, wypieki na twarzy, przyspieszony oddech, przyspieszone tętno, brak apetytu, zwiększone pragnienie, dreszcze i obfite pocenie się.
Rozróżniamy stopnie nasilenia gorączki:
– normalna temperatura: 36
– 37° C – stan podgorączkowy: 37,1
– 38° C – gorączka umiarkowana: 38,1
– 39° C – gorączka wysoka: powyżej 39° C
Pomiar gorączki powinien być wykonywany pod pachą termometrem szklanym lub elektronicznym. Obecnie można też go wykonywać aparatami cyfrowymi na skroni, czole lub w uchu. Najczęstszą przyczyną gorączki u dzieci i dorosłych są infekcje wirusowe. W przypadku przeziębienia dodatkowo występuje kaszel i katar. Z bólem głowy i mięśni łączy się w grypie. Podczas anginy gorączka jest bardzo wysoka i pojawi się ból gardła.
Do innych chorób, którym może towarzyszyć podwyższona temperatura należą infekcje żołądkowo – jelitowe (biegunka i wymioty), zapalenie pęcherza moczowego, niektóre choroby reumatoidalne. Nie powinno się lekceważyć gorączki ponieważ może być ona objawem choroby ustrojowej. Podwyższona temperatura występuje bardzo często u dzieci i niemowląt. Jest to związane z kształtowaniem się układu immunologicznego.
Najczęstsze choroby objawiające się gorączką to: odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna, zapalenie opon mózgowych, bolesne ząbkowanie, zapalenie ucha środkowego, gorączka trzydniowa i inne stany zapalne. Podstawową zasadą samokontroli jest pomiar temperatury co cztery godziny, dodatkowo sprawdza się jej wysokość przy objawach: dreszcze, wypieki, przyspieszenie tętna, zaburzenia oddechu lub świadomości. W okresie rekonwalescencji wystarczy mierzyć temperaturę dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Jeżeli temperatura mieści się w przedziale 37,5 – 38 C obniżamy ją bez pomocy środków farmakologicznych.
Podajemy dużą ilość płynów, można pić herbaty ziołowe o działaniu napotnym i bakteriobójczym, z lipy, czarnego bzu lub malin. Można stosować chłodne okłady na kark, czoło i pachwiny lub chłodzącą kąpiel. Powyżej 38 C gorączka powinna być leczona farmakologicznie. Można stosować też okłady i napoje (jak opisane wyżej). Należy przywrócić temperaturę do ok. 37 C. Jeśli wystąpi dodatkowo pocenie się oznacza to, że gorączka ustępuje.
Dzieciom, które nie ukończyły 12-tego roku życia podaje się paracetamol lub ibuprofen. Obydwa preparaty występują w postaci czopków i zawiesin o przyjemnych aromatach. Dzieciom poniżej 12-tego roku życia nie podaje się kwasu acetylosalicylowego. U dorosłych można stosować ponadto naproxen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Kiedy należy zasięgnąć porady lekarza:
– temperatura wyższa niż 40 C
– temperatura powyżej 38 C utrzymująca się dłużej niż 48 godzin
– kiedy występuje nagły wzrost temperatury z objawami drętwiejącej szyi, wymiotami, trudnością w oddychaniu, światłowstrętem
– gorączka utrzymująca się u małych dzieci i niemowląt, szczególnie poniżej 6 miesiąca życia.
Nie bagatelizujmy gorączki, dlatego że jest to sygnał organizmu o zachodzących w nim niekorzystnych zmianach.